Bạn muốn biết GNP là gì? Nó có ý nghĩa như thế nào và cách tính ra sao? Đọc ngay bài viết dưới đây, Taichinhz sẽ giúp bạn hiểu rõ về chỉ số tổng sản phẩm quốc gia chi tiết nhất. Rất nhiều thông tin bổ ích đang chờ bạn khám phá đấy!
GNP là gì?
GNP theo tiếng Anh là chữ cái đại diện cho các từ Gross, National, Product. Nó là chỉ số tổng sản phẩm quốc dân được đo lường bằng tổng giá trị của tất cả các hàng hóa, dịch vụ cuối cùng do công dân 1 nước làm ra trong 1 thời kỳ nhất định. Thông thường chỉ số này tính định kỳ 1 năm 1 lần.
Ví dụ: Samsung sản xuất điện thoại tại Việt Nam, lợi nhuận thu về sẽ tính vào GNP của Hàn Quốc. Tương tự, Tập đoàn Hưng Thịnh đầu tư vào Lào, tổng giá trị sản phẩm cuối cùng sẽ tính vào GNP của Việt Nam.
Cụ thể hơn, sản phẩm do người của quốc gia nào làm ra, dù thực hiện trong hay ngoài nước đều được tính vào GNP của nước đó. Chính vì vậy, tổng sản phẩm quốc dân bao gồm những hàng hóa và dịch vụ cuối cùng do công dân Việt Nam làm ra ở mọi nơi trên thế giới.
Điều này thể hiện rằng sản phẩm do công dân của quốc gia nào làm ra, dù trong nước hay ở nước ngoài đều được tính vào chỉ số GNP.
Bản chất của GNP
Vậy bản chất của GNP là gì? Chỉ số này được hiểu như sau:
- GNP biểu thị đầy đủ tất cả hàng hóa được sản xuất ra trong nền kinh tế và được lưu hành hợp pháp trên thị trường.
- GNP bao gồm tất cả những sản phẩm hữu hình như thức ăn, phương tiện, quần áo… và những dịch vụ vô hình như làm móng, dưỡng da, cắt tóc, khám bệnh…
- GNP bao gồm giá trị của tất cả sản phẩm và dịch vụ cuối cùng, trừ những hàng hóa trung gian. Nhưng nếu hàng hóa trung gian lưu tồn kho để bán trong tương lai, chúng vẫn tính vào GNP.
- GNP gồm tất cả các sản phẩm và dịch vụ được sản xuất ra trong thời điểm hiện tại. Nó không bao gồm những giao dịch liên quan đến sản phẩm, dịch vụ đã sản xuất và tiêu thụ trong quá khứ.
- Tất cả các yếu tố sản xuất khi tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh mang đến kết quả đều tính vào GNP.
- GNP thể hiện tổng sản lượng được sản xuất trong một khoảng thời gian cụ thể, thường là 1 năm hoặc 1 quý.
Các loại GNP
Dựa vào giá, người ta chia GNP thành 2 loại khác nhau. Cụ thể bao gồm:
- GNP danh nghĩa hay GNPn là chỉ số đo lường tổng sản phẩm quốc dân sản xuất ra trong 1 thời kỳ. Chỉ số này được tính theo giá cả hiện hành trong thị trường. Nó thường được dùng để nghiên cứu mối quan hệ tài chính, ngân hàng.
- GNP thực tế hay GNPr là chỉ số đo lường tổng sản phẩm quốc dân sản xuất ra trong 1 thời kỳ. Tuy nhiên chỉ số này tính theo giá cố định của thời kỳ được chọn làm gốc. Nó thường được dùng để phân tích tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Hướng dẫn cách tính tổng sản phẩm quốc gia chuẩn xác nhất
Sau khi đã nắm được GNP là gì, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn đọc cách tính tổng sản phẩm quốc gia chuẩn xác nhất. Hiện nay có 2 cách tính dựa trên sự chênh lệch của các khoản thu nhập trong, ngoài nước và kim ngạch xuất nhập khẩu.
Cách 1: Dựa trên sự chênh lệch các khoản thu nhập trong và ngoài nước
GNP sẽ bằng tổng sản phẩm quốc nội cộng cùng thu nhập ròng từ nước ngoài. Công thức như sau:
GNP = GDP + thu nhập ròng từ nước ngoài
Trong đó:
- GNP: Tổng sản phẩm quốc gia.
- GDP: Tổng sản phẩm quốc nội.
- Thu nhập ròng từ nước ngoài: phần giá trị xuất khẩu trừ đi phần nhập khẩu.
Cách 2: Dựa trên kim ngạch xuất nhập khẩu
Một cách tính tổng sản phẩm quốc gia khác dựa trên kim ngạch xuất nhập khẩu có công thức:
GNP = (X – M) + NR + C + I + G
Trong đó:
- X: Chính là chỉ số sản lượng kim ngạch xuất khẩu ròng của những hàng hóa cùng dich vụ.
- M: Nó là sản lượng kim ngạch nhập khẩu ròng của những hàng hóa cùng dich vụ.
- NR: Thu nhập ròng đến từ các tài sản ở nước ngoài.
- C: Chỉ số về chi phí tiêu dùng của mỗi cá nhân.
- I: Tổng đầu tư cá nhân của mỗi quốc nội.
- G: Chỉ số về chi phí tiêu dùng của nhà nước.
Ví dụ: 1 chiếc điện thoại bán cho người tiêu dùng thì chiếc điện thoại đó chính là sản phẩm cuối cùng. Các bộ phận lẻ của điện thoại như tai nghe, chân sạc, thẻ nhớ,… do nhà sản xuất mang cung cấp được xem như sản phẩm trung gian.
Tuy nhiên nếu bánh xe đó được bán trực tiếp cho người tiêu dùng, nó được coi là sản phẩm cuối cùng. Tất nhiên nó cũng sẽ tính vào chỉ số GNP.
Ý nghĩa của tổng sản phẩm quốc gia trong nền kinh tế vĩ mô
Sau đây chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về ý nghĩa của tổng sản phẩm quốc gia trong nền kinh tế vĩ mô. Nó bao gồm cả những mặt tích cực và hạn chế. Hãy cùng đọc tiếp để tìm hiểu rõ hơn nhé.
GNP là chỉ số quan trọng trong nền kinh tế vĩ mô
GNP là một trong những chỉ số quan trọng đối với nền kinh tế vĩ mô. Các vấn đề bao gồm:
- GNP cho biết quy mô thu nhập và mức sống của công dân tại 1 quốc gia. Như vậy khi tính GNPr theo giá cố định, các nhà kinh tế biết được sự gia tăng thu nhập và cải thiện mức sống của người dân trong 1 khoảng thời gian nhất định.
- GNP chính là thước đo đánh giá sự phát triển kinh tế của một đất nước. Bởi lẽ chỉ số này được tính là tổng giá trị bằng tiền của các sản phẩm, dịch vụ cuối cùng do công dân của 1 nước làm ra trong 1 quý hoặc 1 năm.
- GNP thực tế tăng trưởng thấp hơn tốc độ tăng dân số dẫn đến mức thu nhập bình quân đầu người giảm. Vì vậy khi phân tích và so sánh về mức sống, các nhà kinh tế sẽ dùng chỉ tiêu thu nhập quốc dân đầu người. Nó được tính bằng(GNP – quỹ khấu hao)/tổng dân số.
Một số hạn chế của GNP
Tuy nhiên chỉ số GNP cũng có một số mặt hạn chế như:
- Hiện nay nhiều doanh nghiệp hoạt động với quy mô toàn cầu, mạng lưới thương mại phức tạp. Nếu chỉ sử dụng GNP sẽ khiến việc so sánh nền kinh tế các quốc gia khác nhau trở lên khó khăn. Do vậy, các quốc giá tính giá trị kinh tế bằng cách sử dụng GDP.
- Nếu 1 người mang 2 quốc tịch, kết quả sản xuất của người đó sẽ tính vào GNP của 2 quốc gia khác nhau. Điều này có thể làm sai lệch khi so sánh giữa các nền kinh tế.
- GNP vẫn bỏ sót một số sản phẩm như hàng hóa, dịch vụ được sản xuất và bán trong nền kinh tế ngầm. Những sản phẩm tự cung, tự cấp như rau, củ, quả trong vườn cũng không được tính.
Phân biệt GNP và GDP chi tiết
Cuối cùng chắc chắn bạn đang muốn biết sự khác nhau giữa GNP và GDP. Chỉ số GDP được nhắc đến nhiều hơn nên rất thông dụng trong khi ít người biết chính xác GNP là gì? Chúng ta sẽ phân biệt dựa trên một số tiêu chí như sau.
Về khái niệm
GNP là tổng sản phẩm quốc dân hay tổng sản phẩm quốc gia. Nó đo lường tổng giá trị thị trường cho tất cả hàng hóa, dịch vụ cuối cùng trong 1 năm. GDP là tổng sản phẩm nội địa hay quốc nội. Chỉ số này đo lường tổng giá trị hàng hóa, dịch vụ cuối cùng trong lãnh thổ quốc gia.
Như vậy GNP bao hàm rộng hơn, bao gồm giá trị hàng hoá của cả trong và ngoài nước. Tuy nhiên chỉ số này chỉ tính kết quả sản xuất của công dân nước đó. GDP xét trong 1 lãnh thổ, bao gồm tất cả giá trị hàng hóa, dịch vụ cuối cùng được sản xuất.
Về mức độ phản ánh
Chỉ số bình quân đầu người GNP là thước đo số lượng hàng hóa, dịch vụ 1 công dân có thể mua được. Bởi lẽ GNP bao gồm GDP và phần chênh lệch tài sản được sản xuất tại nước ngoài. Nhưng GDP là thước đo tốt hơn về số lượng hàng hóa, dịch vụ sản xuất ra tính trên bình quân của dân quốc gia đó.
Về phạm vi áp dụng
Ngân hàng Thế giới áp dụng GNP nhằm đưa ra các ước tính giữa các quốc gia. Trong khi đó GDP lại là chỉ số được các quốc gia áp dụng để tính toán trong nước.
Nói tóm lại qua bài viết này bạn đã nắm được GNP là gì, ý nghĩa và cách tính chi tiết nhất. Để biết thêm nhiều thông tin bổ ích khác, đừng quên truy cập website Taichinhz.com mỗi ngày.
Bình luận