Tất cả những thông tin về điều kiện phát hành, những rủi ro dễ gặp phải sẽ được bật mí ngay sau đây. Tin rằng, những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cổ phiếu ESOP và có hướng đầu tư phù hợp.
Cổ phiếu ESOP là gì?
Nhiều người thường nhắc tới cổ phiếu ESOP như một dạng cổ phiếu thưởng. Tuy nhiên, bản chất cổ phiếu ESOP là gì không phải ai cũng nắm được. ESOP là thuật ngữ được viết tắt từ Employee Stock Ownership Plan – cổ phiếu thưởng.
Khác với các loại cổ phiếu giao dịch trên thị trường, ESOP là việc công ty bán cổ phần với giá rẻ hơn cho nhân viên của mình. Nhờ đó, nhân viên trở thành cổ đông của công ty và hưởng lợi khi công ty phát triển mạnh.
Các doanh nghiệp ngày nay đều phát hành cổ phiếu ESOP dành cho nhân viên. Vì thế, rất nhiều nhân viên dù không phải đầu tư lớn nhưng nghiễm nhiên trở thành cổ đông của công ty khi sở hữu cổ phiếu ESOP.
Vì sao doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ESOP?
Nếu đã hiểu cổ phiếu ESOP là gì ta thấy được trong trường hợp này công ty, doanh nghiệp là người thiệt hại. Bởi bán cổ phiếu với mức giá rẻ hơn nhiều so với thị trường. Vậy, lý do ở đây là gì? Vì sao doanh nghiệp phải phát hành cổ phiếu ESOP?
Giữ chân nhân viên bằng cách khen thưởng
Tại các doanh nghiệp thường áp dụng nhiều hình thức khen thưởng cho nhân viên. Một số công ty tặng tiền mặt, một số lại tặng hiện vật, voucher,…. Trong đó, nhiều doanh nghiệp hiện nay chọn ESOP làm phần thưởng cho nhân viên. Kiểu khen thưởng này thường thấy nhất ở các công ty cổ phần.
Đây là một trong những cách động viên, khích lệ tinh thần làm việc của nhân viên. Đồng thời, hình thức thưởng này còn giúp giảm các chi phí liên quan như thuế thu nhập cá nhân. Khi giá cổ phiếu tăng và ổn định, còn nâng cao trách nhiệm và tăng sự gắn kết của nhân viên với công ty.
Giảm chi phí khi vay tiền sau thuế
Nhờ việc hiểu rõ cổ phiếu ESOP là gì, doanh nghiệp tận dụng giảm chi phí khi vay tiền. Theo đó, ESOP mở ra cơ hội vay tiền mặt cho doanh nghiệp. Đồng nghĩa quỹ có thể được vay để sử dụng vào việc mua cổ phiếu của công ty hoặc từ cổ đông khác.
Khoản phí này sẽ được miễn giảm thuế sau vay. Và đương nhiên doanh nghiệp chính là đối tượng được hưởng lợi từ việc này.
Tăng vốn chủ sở hữu cho doanh nghiệp
Khác với thưởng tiền mặt hay voucher, thưởng bằng cổ phiếu ESOP giúp tăng vốn cho chủ sở hữu doanh nghiệp. Số vốn này được tận dụng sử dụng vào nhiều việc quan trọng như tái đầu tư. Đồng thời cũng có thể mua lại cổ phiếu của người sở hữu muốn bán bằng số vốn này.
Dựa trên cổ phiếu ESOP, chủ doanh nghiệp có thể tạo ra một thị trường luôn sẵn sàng. Thị trường này sẽ giống như “sân sau” của doanh nghiệp.
Điều kiện phát hành cổ phiếu ESOP theo quy định
Thông tư 162/2015/TT-BTC của Bộ Tài Chính đã quy định rất rõ điều kiện phát hành cổ phiếu ESOP. Theo đó, để phát hành cổ phiếu ESOP cần đảm bảo:
- Được đại hội đồng cổ đông thông qua chương trình và kế hoạch phát hành cổ phiếu.
- Tổng số cổ phiếu phát hành theo chương trình mỗi 12 tháng không được vượt quá 5% cổ phần đang lưu hành của công ty.
Cùng với đó, hội đồng quản trị của công ty phải công bố rõ ràng các nội dung:
- Các tiêu chuẩn và danh sách người lao động được tham gia chương trình cụ thể.
- Nguyên tắc xác định giá bán chi tiết đã được thông qua.
- Nguyên tắc xác định số cổ phiếu được phân phối cho từng đối tượng cụ thể và thời gian chi tiết.
Để phát hành cổ phiếu thưởng, công ty phải có đủ nguồn vốn. Theo đó, nguồn vốn phải đảm bảo không thấp hơn tổng giá trị vốn cổ phần tăng thêm theo phương án đại hội đồng cổ đông thông qua. Ngoài ra, công ty có thể phát hành cổ phiếu từ các nguồn:
- Phát hành từ nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối. Trong đó, nguồn vốn không được vượt quá mức lợi nhuận sau thuế trên báo cáo tài chính đã được kiểm toán.
- Công ty phát hành cổ phiếu thưởng từ các nguồn khác như: thặng dư vốn cổ phần, quỹ đầu tư phát triển,…
Lợi ích cổ phiếu ESOP mang đến
Hiểu rõ cổ phiếu ESOP là gì, bạn sẽ nhận ra được lợi ích của nó mang đến. Không chỉ có lợi cho doanh nghiệp, mà còn có nhiều lợi ích cho nhân viên nhận thưởng. Cụ thể:
Đối với nhân viên công ty
Hiểu rõ cổ phiếu ESOP là gì, bạn sẽ tận dụng được cơ hội để đầu tư. Sở hữu cổ phiếu ESOP có nghĩa bạn đã trở thành một trong những cổ đông của công ty. Khi công ty làm ăn phát đạt, giá cổ phiếu trên thị trường tăng cao đồng nghĩa với việc giá trị bạn nhận được lớn hơn.
Đối với doanh nghiệp
Cổ phiếu ESOP là cách giữ chân nhân sự tốt. Đồng thời nâng cao trách nhiệm của nhân viên khi trở thành cổ đông của công ty.
Lợi ích lớn hơn nữa đó chính là doanh nghiệp hạn chế được các chi phí phát sinh. Với cổ phiếu ESOP, doanh nghiệp không phải chi thưởng tiền mặt. Với nguồn tiền này, doanh nghiệp có thể giữ lại để phát triển và mở rộng kinh doanh. Khi số lượng cổ phần tăng lên, vốn điều lệ của công ty cũng tăng theo.
Những rủi ro khi phát hành cổ phiếu ESOP
Lợi ích mà cổ phiếu ESOP mang đến là không nhỏ. Nhưng càng hiểu sâu cổ phiếu ESOP là gì, càng thấy được những rủi ro tiềm ẩn của hình thức trả thưởng này. Đặc biệt tại Việt nam khi nhiều doanh nghiệp quá lạm dụng cổ phiếu ESOP.
Gây ra sự loãng cổ phiếu
Tại các nước phát triển, hình thức phát hành cổ phiếu thưởng ESOP khá thành công. Đạt được như vậy là do họ tuân thủ nguyên tắc và phát hành hợp lý. Ngược lại, tại Việt Nam lại khác, nhiều doanh nghiệp phát hành ESOP hồ ạt.
Điều này làm tăng khối lượng cổ phiếu lưu hành trên thị trường. Trong khi doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng chậm. Sự lệch pha này chính là nguyên nhân gây loãng cổ phiếu, làm giảm giá trị trên mỗi cổ phiếu. Vì thế, không ít cổ đông ngoài công ty e ngại và rút vốn.
Ảnh hưởng tới hệ thống quản trị
Hiểu đơn giản, cổ phiếu ESOP là do công ty phát hành để nhân viên mua với giá rẻ. Tuy nhiên, về bản chất, đây là hình thức “lấy mỡ nó rán nó”. Có nghĩa cổ phiếu lấy tiền từ cổ đông khác rồi chia nhỏ để bán cho các thành viên khác trong doanh nghiệp.
Nhiều công ty để phát hành ESOP đã cắt giảm các chi phí phát triển, marketing khác. Điều này về lâu dài ảnh hưởng trực tiếp tới hệ thống doanh nghiệp. Đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro trong việc tăng trưởng dài hạn.
Bên cạnh đó, việc phát hành cổ phiếu thưởng nhưng tới đối tượng không phù hợp cũng ảnh hưởng tới hệ thống quản trị. Việc một cá nhân trong hệ thống bỏ tiền để gom cổ phiếu ESOP là nguyên nhân gây lũng đoạn thị trường. Đây cũng là một hình thức đầu cơ trong thị trường chứng khoán.
Kết luận
Trên đây là những thông tin chi tiết về cổ phiếu ESOP là gì. Thông qua đây chắc hẳn bạn đã hiểu rõ về bản chất của loại cổ phiếu này. Đồng thời quyết định được có nên đầu tư vào dòng cổ phiếu này hay không.
Nếu cần tư vấn thêm về cổ phiếu ESOP là gì và những đơn vị phát hành đúng quy chuẩn. Đừng ngần ngại liên hệ tới Taichinhz, chúng tôi sẽ giúp bạn phân tích chi tiết nhất.
Bình luận